De vrouwen die hier zijn geïnterviewd – Liyah Mitchell, Dominque Silver, Koko Da Doll en Daniella Carter – zijn geleerden van hun ervaring. Smith geeft ze overal kracht door ze ruimte te geven in de bewerking en bij elke extreme close-up van een bewapend lichaamsdeel, soms in slow motion. De montage van D. Smith – die ook filmde – heeft essentiële energie en biedt een prismatische kijk op zo’n ingewikkeld onderwerp. Deze vrouwen hebben onthullende, ontroerende en soms hilarische verhalen te vertellen over hun eigen leven en de vele gedachten die ze hebben verzameld in de omgang met mannen (in dit geval grote aantallen zwarte mannen) die hen willen uitbuiten en soms aandringen op geheimhouding. Ondertussen interviewt Smith ook mannen die naar transvrouwen verlangen, en ook zij spreken vrijuit. Smith heeft een handvol monologen tot zijn beschikking en snijdt er met veel humor en vrije geest doorheen, soms stuiterend tussen een biechtstoel en dan weer een re-enactment.
De enige grote tegenvaller voor Smiths rauwe visie – inclusief een zwart-wit die nooit bang is om een tegenlichtachtergrond uit zijn figuur te blazen (pure Sundance!) – is de niet-specifieke keuze voor kamerbrede muziek. Maar er zijn veel meer onderscheidende en gedenkwaardige stukken in deze documentaire, die gedijt bij het maken van zijn kunst van zichtbaarheid en eerlijkheid.
De inzending van de World Cinema Documentary “tweemaal gekoloniseerd”wordt persoonlijk met een buitengewone vrouw genaamd Aaju Peter. Ze werd geboren in Groenland, waar ze al snel door de regering werd ‘witgekalkt’, in verschillende gezinnen en scholen werd geplaatst voor een goede opleiding, en werd weggehaald bij haar cultuur en familie. Nu woont ze in Canada, waar ze landde nadat ze een plek was ontvlucht die haar zou kunnen irriteren – het doet haar pijn om Nederlands te spreken. De film heeft een ‘Lived By’-tegoed voor Peter en volgt deze fascinerende figuur terwijl ze worstelt met het verleden, het heden en de toekomst van wie ze is en waar ze voor staat.
Peter werd een pleitbezorger voor inheemse culturen door zichzelf te kunnen verdedigen tegen koloniserende regeringen – het begin van de film laat zien hoe ze het Inuk-recht probeerde te verdedigen om op zeehonden te jagen als onderdeel van hun economie voordat een schadelijk verbod van kracht werd (een hoofdstuk dat had meer tijd kunnen gebruiken, of het is in ieder geval een schokkende intro). Peters levenswerk is om die onafhankelijkheid na te streven en tegelijkertijd een vrije geest te zijn die graag danst op hotelbedden.
Haar werk wordt nog visceraal gemaakt door de fragmenten uit haar leven die laten zien hoe ook zij op zoek is naar kracht. Er zijn scènes waarin we horen over een gewelddadige relatie met haar vriend, en in haar eigen woorden merkt ze op hoe de kolonisatie die ze als kind ervoer, verband hield. “Ik wist niet hoe gekoloniseerd mijn geest was”, zegt ze. “En mijn relaties met anderen zijn daar een manifestatie van.” Ze ervaart een gruwelijk verlies aan het begin van het filmen van de documentaire, en “Twice Colonized” verweeft dat vriendelijk tot de grootste gezondheidscrisis die haar gemeenschap treft.