“Return to Dust”, dat zich afspeelt in Gansu, een landelijke regio van China, vertelt een verhaal dat bijna net zo eenvoudig is als de titel. Ma Youtie, een kleine boer met weinig andere naam dan een ezel, wordt in een soort gearrangeerd huwelijk geduwd met Cao Guiyung. Dit stel lijkt de middelbare leeftijd te naderen, maar hun energieniveau ligt eerlijk gezegd in het hoge bereik. Beiden zijn sociaal onhandig en Cao is incontinent, een aandoening die zich op vreselijk ongelegen momenten manifesteert. Blijkbaar zijn volwassen luiers niet iets in Gansu.
Dus ja, als je wat zoekt echt “Contraprogrammering” versus “Barbie” voor het weekend, deze afbeelding heeft je gedekt. Maar serieus, acteurs Wu Renlin en Hai Qing, respectievelijk als Ma en Cao, spelen hun personages als het ware alsof ze uien schillen. Ze zijn streng en formeel met elkaar; terwijl ze op Ma’s land werken, lichten ze op en beginnen ze te glimlachen. Ze hebben niet veel te bespreken, maar ze hebben veel werk en leed te delen. Je nachten zijn vredig. “De oude flessen op de dakrand fluisteren weer”, merkt Cao op een avond op. “Return to Dust” is gevuld met kleine poëtische accenten van de regisseur en zijn hoofdrolspelers.
Economisch en emotioneel gemarginaliseerde mensen, heen en weer gedreven door een samenleving die grotendeels onverschillig, zo niet ronduit vijandig tegenover hen staat, en die enige troost en troost bij elkaar vinden terwijl ze de klappen doorstaan die ze moeten incasseren totdat de klappen ophouden (meestal niet), of degenen die de klappen opvangen geven toe – dit was natuurlijk het onderwerp van veel foto’s van de beweging die niet bepaald Italiaans neorealisme werd genoemd. “Return to Dust” heeft meer gemeen met films van dit soort dan klassieke uitbeeldingen van Amerika’s ontbering zoals “The Grapes of Wrath.” Maar de regisseur wijkt volledig af van de westerse praktijk door geen openlijke stappen te ondernemen om het hart van de kijker te bereiken. De partituur is gedempt. De film schuwt schaamteloos manipulatieve close-ups of montages. Het is stil, maar het is geen “Slow Cinema”.
Nadat Ma en Cao met succes een nieuw huis voor zichzelf hadden gebouwd, gingen krachtigere krachten aan het werk. Blijkbaar is dat waar de Chinese regering zich zorgen over maakte. Een provinciale agent verzocht Ma en Cao om naar een flatgebouw te verhuizen. “Waar ga ik mijn kippen laten?” vraagt mama naïef. Een tv-ploeg vergezelt het paar om de nieuwe kamers te bekijken. De getrouwden zijn min of meer sprakeloos, maar niet zoals het hype-team had gewild. Enzovoort. Li maakt zijn hoofdpersonages niet van levensveranderende bureaucraten, maar dat hoeft ook niet; hij hoeft alleen maar te laten zien hoe zijn pogingen om het leven te ‘verbeteren’ averechts werken. En dus voegde de Chinese regering een titelkaart met een fictief plot aan de film toe. Het originele einde van de regisseur, een subtiele uiting van diepe teleurstelling, blijft hier behouden.
Nu te zien in bioscopen.