“No Bears” is een beeld dat past bij zijn recente werk – de omstandigheden vonden dat het zo moest zijn – maar een beeld dat ermee breekt op een manier die zorgt voor een werk van, ja, verbazing.
De film begint met een scène die lijkt op het soort conventionele verhalende film die Panahi nooit heeft gemaakt. Een man, Bakhtiar (Bakhtiyar Panjeei), roept zijn vriendin Zara (Mina Kavani) op van haar dienst als serveerster met goed nieuws. Hij bezorgde haar een paspoort – onder een andere naam – en boekte een vlucht voor haar vanuit Parijs. Ze is niet bepaald enthousiast over het nieuws en heeft besloten om samen het land te verlaten, niet afzonderlijk. De scène wordt geladen totdat de instructie om te knippen niet van de daadwerkelijke opnamelocatie komt, maar van een man op een laptop.
Die man is Panahi. De regisseur speelt hier een meer openlijk gefictionaliseerde versie van zichzelf dan in zijn recentere films. In “No Bears” vluchtte hij uit Teheran naar het Iraanse dorp Joban, vlakbij Turkije. Zijn team is net over de Turkse grens – Panahi mag Iran volgens de wet niet verlaten – en hij regisseert zijn nieuwe film op afstand. En al snel wordt hij geconfronteerd met het zeer prozaïsche probleem dat zijn wifi uitvalt. Hij vraagt een van zijn gastheren om een ladder, in een quixotische (althans voorlopig) poging om zijn signaal te herstellen. Deze dorpeling informeert u over een interessante ceremonie die plaatsvindt in het dorp, een prelude op de bruiloft. Panahi vindt dat hij incognito moet blijven, maar is geïntrigeerd; hij leent de bewoner een van zijn camera’s en geeft hem instructies voor het maken van opnamen. Panahi maakt vervolgens oppervlakkig enkele kiekjes.
Vanaf daar loopt “No Bears” in parallelle tracks die lijken te vermenigvuldigen, zelfs wanneer een duidelijk zinkend gevoel begint. Het verhaal van Bakhtiar en Zara blijkt voor regisseur Panahi een soort experiment te zijn, een reconstructie van een real life event. En de opname van de ceremonie die Panahi uitzond, opent een heel blik wormen in het dorp. Perzische gastvrijheid is legendarisch en praktisch onaantastbaar, maar in een gesprek met enkele van de Joban-oudsten zegt een van hen: “Ik vraag me af, met al die mooie dorpen rond Teheran en al het aangename weer, waarom zou je naar deze plek komen? ? dorp zo dicht bij de grens?” Panahi, de kunstenaar, doet zich voor als een waarheidsverteller, maar hij wordt praktisch gedwongen om de hele tijd te liegen.
Zijn verlangen om een sociaal actieve kunstenaar te zijn, doet uiteindelijk veel meer kwaad dan goed. In plaats van te dienen als een licht in de duisternis, wordt de fictieve Panahi bij elke beweging meer een potentiële outcast. Dit leidt tot een ingetogen verwoestend einde dat dient als een weerwoord tegen het hedendaagse sprookjesstof over hoe ‘films magisch zijn’. Op “No Bears” is het maken van afbeeldingen dwangmatig en, in alle opzichten, een vloek.
Nu te zien in bioscopen.