Eustache haalde de emotionele inhoud van de film uit zijn eigen leven, en ik denk dat dat de sleutel tot zijn grootsheid is: hij heeft de passie en authenticiteit van een verslag uit de eerste hand, van een artiest die misschien vond dat hij alles wat hij had moest samenbrengen. hij moest zeggen in een enorm werk. Autobiografie in de Franse cinema begon natuurlijk met François Truffauts “The 400 Blows”, wat leidde tot een doorlopende reeks Antoine Doinel-films, allemaal met Jean-Pierre Léaud als Truffauts alter ego. Maar deze films waren niet alleen in wezen komisch, ze kwamen ook voort uit het levendige begin van de jaren zestig, terwijl The Mother and the Whore, het product van een kunstenaar wiens denken een forensische bekentenis zou kunnen worden genoemd, een van de vele films uit zijn tijd was. . het broedde over de donkere en ontmoedigende nasleep van mei ’68.
Dat deze gedurfde verkenning van persoonlijke en culturele diepten nog steeds een air van gratie en lichtheid heeft, heeft veel te danken aan de stijl van Eustache. Net als bij eerdere New Wave-klassiekers – denk aan Godards “Masculine Feminine” en “Vivra Sa Vie” – combineert Pierre Lhomme’s lichtgevende zwart-witcinematografie documentaire directheid en klassieke glans, kwaliteiten die misschien wel het belangrijkst zijn voor de subtiel elegante composities en Varied from Eustache in Het strakke plan van Marie.
Dan zijn er de vaardigheden van de regisseur met zijn hoofdrolspelers. Veteraan Lafont, ook wel “het gezicht van de Franse New Wave” genoemd, voegt volwassenheid en intelligentie toe aan haar werk als Marie, waarbij ze het pijnlijke besef van Alexandre’s tekortkomingen als partner goed in evenwicht houdt met haar gevoel dat ouder worden de basis kan zijn van haar onwil om hem te laten gaan. . Lebrun, een relatieve nieuwkomer op het gebied van acteren, vormt de emotionele hoeksteen van de film met haar gekwetstheid en behoedzaamheid, en haar fenomenale werk in een voorlaatste scène kondigt haar genialiteit aan in doorlopende monologen. Wat betreft Léaud: het is interessant om zijn werk hier te vergelijken met dat van Eustache’s korte film “Santa Claus Has Blue Eyes” uit 1966. In de vorige film is hij subtiel en ingetogen: een erg goede acteur, ook al is hij al beroemd. In “De moeder en de prostituee” daarentegen lijkt het mij dat hij Léaud speelt als een icoon als Alexandre; het is een lastige overdruk, maar het werkt op de een of andere manier. (In de buurt van de tijd van deze film speelde hij in twee andere bioscooporiëntatiepunten, Bertolucci’s “Last Tango in Paris” en Truffaut’s “Day for Night”.)
In Frankrijk zeggen strikt historische lezingen dat de Nouvelle Vague relatief kort duurde, 1957-63. Maar vanuit een mondiaal perspectief bleven kleine golven van deze belangrijkste en meest invloedrijke beweging in de filmgeschiedenis zich in de jaren zestig en daarna over de wereld verspreiden. Hoewel ‘The Mother and the Whore’ vaak een post-New Wave-film wordt genoemd, heb ik het lange tijd beschouwd als het laatste meesterwerk van de beweging, een grootse samenvatting van de buitengewone schoonheid en prestaties ervan, gemaakt door een auteur die, op basis van dit werk staat vandaag naast Godard, Truffaut, Rohmer en andere reuzen die hem beetje bij beetje voorgingen.