Dat is slechts een van de vragen en verhalen in de documentaire van regisseurs Jesse Short Bull en Laura Tomaselli, “Lakota Nation vs. Verenigde Staten”. De melodieuze vertelling van schrijver en dichter Layli Long Soldier geeft de film een brede kijk op de systemische manieren waarop de VS inheemse gemeenschappen van hun land hebben beroofd, hun rechten hebben ontzegd, hen uit hun taal en cultuur hebben verbannen, generaties hebben vermoord, hun kinderen in residentiële scholen, en tot op de dag van vandaag schaden ze hun gemeenschappen door te proberen natuurlijke hulpbronnen te ontginnen en hun bedreigde land te vervuilen. De film is een geschiedenisles, een poëtische schreeuw om gerechtigheid, een bewijs van de veerkracht van de Lakota-natie en een erkenning van het verlies van de gemeenschap – een onberekenbaar verlies dat nooit kan worden hersteld met minder dan verwachte financiële compensatie – uit de 150- jaar verraad van de Amerikaanse regering aan haar volk.
“Lakota-natie vs. Verenigde Staten” beweegt zich snel maar voorzichtig door verschillende onderwerpen en behandelt kwesties van de meer dan 400 landroofverdragen die stammen van hun huizen beroofden tot historische botsingen van de Slag om de Little Bighorn en waterbeschermingsprotesten bij Standing Rock. Stemmen van hedendaagse Lakota-activisten en ouderen verbinden het verleden met het heden en leggen uit hoe de verdragen en de mishandeling van hun volk in het verleden sindsdien generaties hebben geschaad. Het resoneert emotioneel als het de schrijnende ontwikkeling van residentiële scholen beschrijft, die probeerden “de Indiaan te doden, de man te redden”, en de blijvende schade die het aanrichtte door een cultuur uit de harten van zijn kinderen te scheuren – als ze het overleefden.
Mondelinge geschiedenissen verweven zich tussen de 19e, 20e en 21e eeuw in een niet-lineair, droomachtig verhalend pad geschreven door Long Soldier, Benjamin Hedin en Laura Tomaselli. Het verhaal, subtiel geconstrueerd, laat zien hoe systematische ontmenselijking de inheemse bevolking beroofde en belasterde en hun mishandeling rechtvaardigde in de ogen van blanke kolonisten die hen als wilden zagen. Maar het leidt allemaal tot de hoop van de film op betere dagen, een toekomst die het land teruggeeft aan de oorspronkelijke Lakota-rentmeesters.
Gedurende de hele film voegen regisseurs Short Bull en Tomaselli talloze interviews samen die de ellende van de Lakota-natie personaliseren met montages van archiefdocumenten, oude nieuwsberichten en betoverende beelden ondergedompeld in de natuurlijke schoonheid van de Black Hills. Samen illustreren ze de verwarrende legalese die miljoenen hectaren van de stammen afpakte, onderzoeken ze de manier waarop de media inheemse groepen stereotypeerden in tekenfilms en films (zoals een verkorte versie van Neil Diamond’s “Reel Injun”), en documenteren ze de vele pijnlijke herschrijvingen van de geschiedenis. die bloedvlekken heeft gewist uit de archieven van geliefde presidenten en historische figuren die wreedheden hebben begaan in naam van het duidelijke lot.