Toegegeven, ‘Emancipation’ van regisseur Antoine Fuqua gaat niet alleen over slavernij. In plaats daarvan vertrouwt het op de spanning tussen biografie en spanning, brutaliteit en heldenmoed, prestigieus drama en spannende actiefilm. Als deze spanning tussen ongelijksoortige stijlen en onwaarschijnlijke tonen opzettelijk was, zou je kunnen zeggen dat “Emancipation” een gewiekste poging is om de subversieve verhalen van slaven in Blaxploitation te heroveren. Peters personage en de voortstuwende humor van Fuqua’s film hebben meer gemeen met ‘The Legend of Nigger Charley’ dan met ’12 Years a Slave’. Het is echter niet helemaal duidelijk dat Fuqua’s keuzes zo opzettelijk zijn om te geloven dat hij met opzet dit soort ongemakkelijk genre wil.
Wie is Pedro? Een symbool, een veerkrachtige rebel, een familieman, een actiester aan deze kant van Rambo die door het moeras zwerft en vecht tegen slavenjagers en alligators? Fuqua gelooft dat Peter dit allemaal is. Helaas wordt “Emancipation” door het dragen van deze vele hoeden een uitputtende, wrede en stilistisch overdreven hervertelling van een man wiens gezicht de afschaffing van de doodstraf leidde. “Emancipation” is een lege genrefilm die zelden antwoordt: “Waarom dit verhaal en waarom nu?”
Het waargebeurde verhaal speelt zich af in 1863, nadat Abraham Lincoln de emancipatieproclamatie heeft ondertekend, met een reeks trackingshots van drones die door bebost moerasland reizen, zich uitstrekkend over een katoenplantage waar tot slaaf gemaakte Afro-Amerikanen, die worden getoond door opzichtige visuele effecten, aan het werk zijn. In een hut streelt een liefhebbende Peter (Will Smith) de slanke voet van zijn vrouw Dodienne (Charmaine Bingwa) met water terwijl hun kinderen hen omringen. Het zijn Godvrezende mensen die geloven dat de Heer hen kracht en redding zal geven tegen blanke mensen die hen alleen als bezit zien. Hun geloof kan hen helaas niet verbergen voor de realiteit van dit systeem: twee blanke mannen slepen Peter uit zijn familie, waardoor hij de deurpost van de muren trekt in een poging bij zijn dierbaren te zijn. Hij werd verkocht aan het Verbonden Leger als arbeider om een spoorlijn aan te leggen.
In een eerdere wereld, voordat hij Chris Rock een klap gaf tijdens de Oscar-uitreiking van vorig jaar, moet Smith het zich hebben voorgesteld als zijn Oscar-moment. En de ijver om zo’n bijval te krijgen is duidelijk, en soms maar al te duidelijk. Voor Smith is Peter iets anders dan de prototypische rollen die hij speelt. Smith gooit haar schone uiterlijk weg voor een rommelige, onverzorgde, met littekens bedekte blik. Nooit een meester van accenten (zijn beruchte optreden in “Concussion” zegt het), Smith kiest ervoor om het pad te volgen dat Britse acteurs volgen die hun stemmen veranderen in een Amerikaanse toon; hij verlaagt zijn stem een octaaf en voegt de nodige verbuigingen toe. Het resultaat is een gecontroleerde sonische wending die het emotionele bereik van uw spraak egaliseert. Toch kan de fysieke transformatie van Smith niet helemaal worden genegeerd. Peter is niet bang om blanke mannen in de ogen te kijken of zijn tot slaaf gemaakte vrienden te verdedigen, zelfs als dat de dood betekent. De enigszins voorovergebogen houding waarin Smith loopt, zegt dat Peter voorovergebogen maar nooit gebroken is (een uiterlijk dat extra gewicht zou kunnen hebben als Peter in het directe script van William N. Collage niet die exacte beschrijving zou gebruiken om zichzelf te beschrijven).