“We zijn geen Armeense band, we zijn geen heavy metal band en we zijn geen nu-metal”, verduidelijkte gitarist en zanger Daron Malakian in 2003 aan alma mater Glendale High School. “We zijn System of a Down. … We zijn waar rockmuziek in is geëvolueerd.
Natuurlijk zijn deze attributen een integraal onderdeel van haar geschiedenis en creativiteit (ze kregen al vroeg te horen dat ze niet verkoopbaar waren vanwege haar afkomst). Elk album dat ze hebben gemaakt, heeft echter een opmerkelijke weigering getoond om in specifieke genres en onderwerpen te worden ondergebracht.
Natuurlijk vestigde hun titelloze debuut-LP – gecoproduceerd door industrielegende Rick Rubin en uitgebracht op 30 juni 1998 – hun unieke ambacht stevig. Met zijn brede scala aan stijlen (thrash metal, hardcore, funk, Midden-Oosters, jazz, noise rock, hiphop, punk) en onderwerpen (genocide, religieus extremisme, zelfbeschadiging, roofzuchtige media, mind control, drugsmisbruik), gekenmerkt door een verrassend inventief en gedreven ensemble dat voor niemand zou buigen.
De weg naar de release van het album heeft onderweg een aantal bochten genomen. Om te beginnen verrees de groep uit de as van Soil, een Californisch kwintet uit de vroege jaren 90 met toekomstige SOAD-bandleden Malakian, Serj Tankian en Shavo Odadijan (die begon als manager). Na het uiteenvallen van Soil besloten de bovengenoemde drie leden een nieuwe band op te richten onder een nieuwe naam: Victims of a Down (getiteld naar een van Malakian’s gedichten).
Het duurde echter niet lang of ze verwisselden ‘Slachtoffers’ voor ‘Systeem’ omdat – zoals Tankian ooit uitlegde – het ‘een beter, sterker woord’ was. Volgens Malakian konden ze bovendien op alfabetische volgorde in platenzaken worden geplaatst naast een van hun grootste invloeden: Slayer. (In feite beschreef Malakian zijn muziek als “Slayer and the Beatles [having] een baby.”)
Voeg daar wat meer diverse inspiratiebronnen aan toe – zoals Ravi Shankar, David Bowie, Alien Sex Fiend, The Who, Bad Brains en Black Sabbath – en je hebt je eerste vier demotapes (die ze halverwege de jaren negentig bij platenmaatschappijen kochten). Natuurlijk speelden ze ook lokale optredens in Californië, en in 1997 trokken ze de aandacht van Rubin en consolideerden ze hun line-up door drummer Ontronik “Andy” Khachaturian te vervangen door John Dolmayan.