door Jeremy Clarke.
Het dystopische drama van Chie Hayakawa Plan 75 onderzoekt enkele van de sociale gevolgen van een overheidsbeleid waarbij Japanners na hun 75e vrijwillig kunnen aftreden.
Op de soundtrack speelt rustige klassieke pianomuziek. Het onscherpe beeld kijkt mogelijk door een gang. Na lang wachten komt op de voorgrond van het beeld een man in een T-shirt en spijkerbroek in beeld. Er lijkt bloed aan zijn arm te zitten en hij draagt een jachtgeweer. Voor je, zoals het nu in beeld komt, is de gangvloer schaars met voorwerpen: een kopje en kom, een wandelstok voor een oude man met vier poten, iets anders dat we niet helemaal kunnen onderscheiden. Hij wast zich in de gootsteen. Een andere gang – een omgevallen wandelstok, een paar pantoffels, een achtergelaten badjas of misschien een handdoek, een dubbelgevouwen rolstoel, het wiel draait nog steeds. T-shirt en spijkerbroek met jachtgeweer gaat de trap af. Na een controversiële vertelling wacht T-shirt en spijkerbroek lang, richt dan de loop van het jachtgeweer op zijn hoofd en gebruikt zijn voeten om de trekker over te halen.
Een controversiële en oprechte mannelijke voice-over zegt: “De overdaad aan senioren put de Japanse economie uit en eist een zware tol van de jongere generatie. Ouderen willen beslist geen plaag in ons leven zijn. De Japanners hebben een lange geschiedenis van zichzelf opofferen om hun land ten goede te komen. Ik bid dat mijn daad van opoffering aanleiding geeft tot discussie en een betere toekomst voor deze natie.”
Afgezien van het feit dat dit alles op het scherm veel nauwkeuriger en economischer had kunnen worden bereikt in ongeveer een derde van de tijd – iets dat overigens zou kunnen worden gezegd van de hele twee uur durende film, die Hayakawa’s origineel in 2018 overtreft. naam, gemaakt als onderdeel van de Tien jaar: Japan bloemlezing – deze zogenaamde ‘opofferingsdaad’ betekent niet zozeer een daad van opoffering als wel een daad waarbij de dader niet alleen zichzelf opoffert maar ook een slachtoffer of slachtoffers. We hebben nooit meer iets van een van hen gehoord, deze scène moet resoneren met een nieuws dat op tv of op de radio is aangekondigd: vandaag keurde de regering het wetsvoorstel Plan 75 goed, dat het recht op hulp bij zelfdoding geeft aan alle burgers van 75 jaar en ouder. Haatmisdaden tegen ouderen worden genoemd. (Oh zo dat is het wat er aan de hand is.) Deze ongekende oplossing voor de vergrijzende bevolking van Japan heeft de aandacht van de wereld getrokken.
Deze nieuwe live-action-functie staat ver af van het script van Katsuhiro Otomo voor de anime. ROujin Z (1991), die ook inging op het probleem van een groeiende oudere bevolking, maar met veel meer economische inslag, ook al lijkt hun fetisjisering van een jonge, mooie verpleegster tegenwoordig duidelijk twijfelachtig. Roujin Z postuleerde een machine die zou voorzien in alle fysieke en mentale behoeften van een oudere persoon, waardoor de jongere generatie elke verantwoordelijkheid voor de zorg voor ouderen zou worden weggenomen. Maar Haruko, de verpleegster in het middelpunt van het verhaal, druist in tegen die houding: een goed mens die het juiste wil doen voor elke patiënt onder haar hoede. Als ze een oudere, in het ziekenhuis opgenomen hacker zover krijgt om de persona van de overleden vrouw van zijn patiënt in zijn zorgmachine te plaatsen, wordt hij razend in een poging om ‘haar man’ naar het strand te krijgen.
Plan 75, aan de andere kant, is een live-action dystopisch drama waarin de dystopie veel lijkt op het huidige Japan, maar met het Plan 75-wetsvoorstel. Ondanks het openingsbloedbad dat de toon zet, volgt het drie hoofdpersonages wiens paden elkaar uiteindelijk zullen kruisen. Een van de vier oudere vrouwen die als hotelmeid werken is Michi (Klimatiseren met jou‘s Chieko Baisho), merkwaardig genoeg niet genoemd totdat alle vier op een bepaald moment in de film onbewust met pensioen zijn gegaan; ze komen al snel bij elkaar om aantekeningen te vergelijken en Plan 75-hand-outs te bekijken.
Michi’s dochter hield geen contact, dus de oude vrouw zag haar kleinkinderen nooit. Ze houdt contact met haar beste vriendin op het werk, het voormalige kamermeisje Ineko (Hisako Okata), totdat ze op een dag laatstgenoemde bezoekt en haar een natuurlijke dood aantreft. Vanaf dit punt is Michi in wezen alleen.
Een baan vinden op 78-jarige leeftijd is een bijna onoverkomelijk probleem. Uiteindelijk krijgt ze alleen maar nachtdiensten om het verkeer te regelen, wat een hoogst ongepaste baan lijkt voor iemand van haar leeftijd.
Met niets meer om voor te leven, lijkt het beëindigen van je leven een even goede optie als welke dan ook. Aanmelden voor Plan 75 komt met een contante bonus van $ 1.000 (Engelse ondertitels gebruiken dollars in plaats van yen), waar ze niet weet wat ze mee moet doen. Je kunt ermee doen wat je wilt, zei ze toen ze voor het eerst werd geïnterviewd door de behulpzame Plan 75-medewerker Hiromu (Hayato Isomura).
Deze ontmoetingen in de film zijn erg Japans: mensen doen er alles aan om beleefd te zijn en elkaar een plezier te doen, en ze verontschuldigen zich vreselijk. In dit geval is het in tegenspraak met het feit dat de staat ouderen in feite vraagt zelfmoord te plegen, en ouderen, misschien uit een verlangen om de jongere generatie of de Japanse samenleving in het algemeen niet tot last te zijn, gaan daarin mee. (Dit is heel anders dan Roujin Zwaar een kleine groep oude mannen seksgefixeerde en onbereikbare jonge verpleegsters zijn, en reageren op het robotverzorgerprogramma van de overheid door een van hen enthousiast een van deze robots te hacken om zijn voorgeprogrammeerde schema van zorg voor zijn bejaarde cliënt zo veel mogelijk te maken menselijker).
Hiromu is de tweede hoofdpersoon in het verhaal. Later moet hij de oom interviewen die hij al 20 jaar niet heeft gezien en die de begrafenis van Hiromu’s vader niet bijwoonde. Plan 75 heeft protocollen voor zulke dingen, en de oom wordt overgedragen aan een van Hiromu’s collega’s. De schuldige Hiromu probeert zijn oom echter beter te leren kennen door hem thuis te bezoeken en hem uiteindelijk naar de faciliteit te brengen waar hij, in Michi’s volgende hokje, vrijwillig een einde aan zijn leven moet maken.
Op een zeldzaam en echt ontroerend moment in een film waar, vaker wel dan niet, alles belachelijk lang duurt om te gebeuren, ligt Michi in bed in de beëindigingsfaciliteit terwijl medicijnen worden toegediend via een beademingsapparaat. De jonge verpleegster die haar bedient heeft een telefoongesprek over: “misschien is het kapot – ik ga er nu heen”. Plots is Michi eenzaam en angstig. Rechts van haar, in het volgende hokje, ziet ze Hiromu’s oom (die ze nog nooit eerder heeft gezien) ook het medicijn ontvangen door een masker. Misschien was daar een verband, maar voor geen van beiden is het nu te laat. Of zo lijkt het. De setting lijkt onbedoeld op een van de verhalen uit de manga van Kenshi Hirokane. Vallende sterren in de schemeringwaarin twee bejaarden zich vrijwillig aanmelden voor euthanasie, in plaats daarvan een last-minute vriendschap sluiten.
De derde hoofdpersoon is een Filippijnse christelijke vrouw die in Japan werkt terwijl haar familie in de Filippijnen blijft. Ze heeft financiële problemen vanwege de op handen zijnde ziekenhuisoperatie die haar vijfjarige dochter nodig heeft. Een vriendin in haar huiskerk geeft haar een lucratievere baan door voor Plan 75 te werken en persoonlijke bezittingen van dode lichamen te verwijderen. Haar collega pronkt met haar onverwachte voordelen: de doden nemen niets mee en al haar spullen gaan naar de stortplaats, zodat ze kan meenemen wat ze denkt dat ze leuk vindt. Dit kan geld omvatten, als de dode lichamen het hebben. We zien hem bijvoorbeeld een oude bril pakken, beter dan degene die hij nu draagt, en de oude in het bakje met de bezittingen van de overledene leggen. Ze worstelt even met de moraliteit ervan – we zien het door haar hoofd spoken – is het een vorm van diefstal? – maar beseft al snel dat hij gelijk heeft en past zich aan het idee aan.
Uiteindelijk heeft ze dienst als een radeloze Hiromu opduikt in de hoop dat het niet te laat is om haar oom te redden, dus schiet ze hem te hulp.
Een secundair personage is het vermelden waard. Michi ontvangt Yoko Narimiya (Yumi Kawai), de telefoniste van Plan 75, ter voorbereiding op haar vrijwillige beëindiging, met wie ze een miezerige 15 minuten per gesprek krijgt. Michi stort haar hart uit bij Yoko, die het protocol overtreedt door ermee in te stemmen haar te ontmoeten. Het is oké zolang niemand erachter komt, zegt Yoko, in welk geval niemand er ooit achter komt. Michi geeft Yoko gewillig een deel van haar $ 1.000 contante donatie, omdat ze niet weet wat ze er anders mee moet doen. In hun laatste telefoontje stort Michi haar hart uit bij Yoko uit dankbaarheid voor alles wat ze voor haar heeft gedaan, alleen voor Yoko om een beknopt, bureaucratisch, gescript afscheid te nemen dat Michi’s hart binnen enkele seconden breekt.
Als we naast Yoko staan, horen we later een groep nieuw aangeworven Plano 75-medewerkers die te horen krijgen dat het doel van hun telefoontjes is om hun klanten te helpen bij het beëindigen van het contract in plaats van op te stappen zoals wettelijk toegestaan op elk moment – een huiveringwekkende maar volkomen geloofwaardige onthulling.
Ondanks zo nu en dan flitsen van schittering, Plan 75 het is geen geweldige film. Het gaat eerder over de kwestie van vrijwillige euthanasie dan over de kwestie – daarvoor kun je beter het Franse drama van vorig jaar bekijken. alles werkte. Is het niet echt provocerende sciencefiction die handelt over het probleem van de sociale last van een vergrijzende bevolking? Roujin Z of (hoewel het ook over andere dingen gaat) Hollywood Soylent Groen (1973). Het geeft echter een angstaanjagende kijk op de Japanse kijk op deze kwestie, die suggereert dat het misschien niet het beste land ter wereld is om oud te worden en te sterven.
abonnement 75 wordt op 12 mei 2023 uitgebracht in het VK en Ierland.
De website van Jeremy Clarke is jeremycprocessing.com